حسن تارم – کارشناس فناوری اطلاعات
در دنیای امروز، فناوری اطلاعات دیگر تنها یک ابزار پشتیبان نیست، بلکه موتور محرک توسعه و رقابت در صنایع مختلف به شمار می‌رود. در صنعت فولاد، که از پیچیده‌ترین و سرمایه‌برترین صنایع جهان است، نقش فناوری اطلاعات دوچندان می‌شود. شرکت فولاد سنگان خراسان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کنسانتره و گندله در کشور، طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در این حوزه انجام داده و توانسته فناوری اطلاعات را به بخشی جدایی‌ناپذیر از تولید و مدیریت سازمان تبدیل کند. این مسیر با شعار سازمانی «تلاش، تولید ایمن، توسعه پایدار» هم‌راستا بوده است.

زیرساخت‌های ارتباطی و شبکه‌ای فولاد سنگان در سه سال گذشته با توسعه شبکه داخلی، کابل‌کشی و اتصال ساختمان‌های جدید، موفق شد بستری پایدار برای ارتباطات سازمانی فراهم کند. از سوی دیگر، با اجرای پروژه فیبر نوری داخلی و اتصال به شبکه فیبر مخابرات کشور، سرعت و پایداری ارتباطات سازمانی چند برابر شده است؛ گامی اساسی برای ورود به تحول دیجیتال و صنعت ۴.۰ (یعنی بهره‌گیری از اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، کلان‌داده و دیجیتال‌دوقلو در تولید). مقایسه جهانی: تجربه China Steel Corp نشان می‌دهد که توسعه شبکه‌های داده پرسرعت باعث افزایش ۶۰ برابری سرعت پردازش و کاهش ۱۵٪ هزینه‌ها شده است. مسیر فولاد سنگان نیز می‌تواند به همین دستاوردها منجر شود. نمونه داخلی: مشابه همین رویکرد در ذوب‌آهن اصفهان نیز دنبال شد که با توسعه شبکه‌های فیبر نوری داخلی توانست پایداری سیستم‌های تولید و مدیریتی خود را تضمین کند. سامانه‌های نرم‌افزاری و MIS یکی از شاخص‌ترین پروژه‌های فناوری اطلاعات در فولاد سنگان، استقرار IS-Suite (محصول شرکت ایریسا) است.

این سامانه جامع با ماژول‌هایی مانند: EPM برای مدیریت پروژه‌های سازمانی، BI برای تحلیل داده و تصمیم‌گیری هوشمند، CRM برای مدیریت ارتباط با مشتریان، SRM برای مدیریت زنجیره تأمین، توانسته تحولی بزرگ در شفافیت داده‌ها و هماهنگی بین واحدها ایجاد کند. در کنار آن، سیستم اطلاعات مدیریتی (MIS) به مدیران این امکان را می‌دهد که داده‌های مربوط به تولید، منابع انسانی، مالی و لجستیک را در قالب داشبوردهای تحلیلی مشاهده کرده و تصمیم‌های استراتژیک دقیق‌تری اتخاذ کنند. مقایسه جهانی: ArcelorMittal با سیستم‌های مشابه توانست فرآیندهای زنجیره تأمین و مالی خود را داده‌محور و شفاف کند. نمونه داخلی: فولاد مبارکه نیز با استقرار سیستم‌های MES و BI بهره‌وری خطوط تولید خود را به میزان چشمگیری افزایش داده است. امنیت و مدیریت خدمات IT حفاظت از داده‌های حیاتی سازمانی، موضوعی کلیدی در صنعت فولاد است.

فولاد سنگان با پیاده‌سازی استانداردهای ISMS (مدیریت امنیت اطلاعات) و ITIL (مدیریت خدمات IT) توانسته: ریسک‌های سایبری را به حداقل برساند، خدمات فناوری اطلاعات را استانداردسازی کند، و اعتماد سازمانی به زیرساخت‌های دیجیتال را افزایش دهد. مقایسه جهانی: شرکت BlueScope Steel در استرالیا با پیاده‌سازی مشابه توانست سالانه بیش از ۲ میلیون دلار صرفه‌جویی کند. نمونه داخلی: ذوب‌آهن اصفهان و فولاد خوزستان نیز پروژه‌های ISMS را اجرا کرده‌اند تا امنیت داده‌های حیاتی‌شان تضمین شود. حرکت به سمت صنعت ۴.۰ صنعت فولاد در جهان با سرعت به سمت صنعت ۴.۰ پیش می‌رود.

 شرکت‌های بزرگی مانند Tata Steel و SeAH CSS با استفاده از اینترنت اشیا، کلان‌داده و دیجیتال‌دوقلو، بهره‌وری تولید را افزایش و هزینه‌ها را کاهش داده‌اند. فولاد سنگان نیز با تدوین نقشه‌راه تحول دیجیتال و اجرای پروژه‌های کلیدی در حوزه شبکه، نرم‌افزار و امنیت، بستر لازم را برای ورود به این عصر جدید آماده کرده است. پروژه‌هایی نظیر MIS، IS-Suite و توسعه زیرساخت‌های فیبر نوری، زیربنای حرکت به سمت تولید هوشمند، نگهداری پیش‌بینانه و آموزش‌های دیجیتال آینده هستند. نقش IT در تحقق شعار سازمانی تلاش: توسعه شبکه‌ها، نرم‌افزارها و امنیت نتیجه تلاش مداوم تیم IT است. تولید ایمن: امنیت اطلاعات و زیرساخت پایدار، ضامن تولید بدون ریسک است. توسعه پایدار: سیستم‌های داده‌محور بهره‌وری و صرفه‌جویی منابع را تضمین می‌کنند. خانواده آرمانی: پایداری IT باعث آرامش و تمرکز بیشتر کارکنان و خانواده‌هایشان می‌شود. فولاد سنگان با اجرای پروژه‌هایی مانند: توسعه فیبر نوری داخلی و اتصال به شبکه مخابرات، استقرار IS-Suite و MIS برای یکپارچگی اطلاعات، پیاده‌سازی ISMS و ITIL برای امنیت و مدیریت خدمات، و پشتیبانی از صدها سیستم رایانه‌ای، پرینتر و تجهیزات ارتباطی، توانسته فناوری اطلاعات را به «بازوی پنهان صنعت فولاد» تبدیل کند.

مقایسه با شرکت‌های پیشروی جهانی مانند Tata Steel، ArcelorMittal  و BlueScope و همچنین همتایان داخلی مانند فولاد مبارکه، ذوب‌آهن اصفهان و فولاد هرمزگان نشان می‌دهد که فولاد سنگان همگام با روندهای روز دنیا در حال حرکت است. گام‌های بعدی همچون اینترنت اشیا، دیجیتال دوقلو و داده‌کاوی پیشرفته، می‌توانند فولاد سنگان را به یکی از پیشروترین شرکت‌های فولادی منطقه در حوزه فناوری اطلاعات و صنعت ۴.۰ تبدیل کنند.